Nasze pieniądze
💸 Obniżka stóp procentowych. Duński bank centralny obniżył główną stopę procentową do 1,85%, tuż po trzeciej w 2025 roku obniżce stóp dokonanej przez Europejski Bank Centralny (EBC). Decyzja była szeroko oczekiwana, ponieważ inflacja nadal słabnie. Eksperci przewidują kolejne cięcia, zwłaszcza jeśli tendencja niskiej inflacji się utrzyma. Dla właścicieli kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu może to oznaczać oszczędności rzędu nawet 1,000 DKK miesięcznie na każdy pożyczony milion.
🧠 ADHD i asystent osobisty. Influencerka z Frederiksberga wywołała ogólnokrajową debatę po tym, jak ujawniła w mediach społecznościowych, że złożyła wniosek o finansowanego ze środków publicznych asystenta osobistego, który miałby pomagać jej w codziennym funkcjonowaniu w związku z ADHD. Choć pozytywnie oceniła otrzymane wsparcie, pojawiły się głosy krytyczne, kwestionujące zasadność udzielania takiej pomocy osobom odnoszącym sukcesy zawodowe. Zwolennicy podkreślają, że prawo do wsparcia zależy od potrzeb, a nie od dochodu – i że nawet osoby o wysokich zarobkach płacą podatki, więc powinny mieć dostęp do usług publicznych. W związku z rosnącą liczbą diagnoz ADHD niektórzy ostrzegają, że system może nie być w stanie sfinansować takiej pomocy dla wszystkich.
💸 Ostatni dzwonek dla starych banknotów. Masz w domu stare duńskie banknoty lub tysiąckoronówki? Masz czas do 31 maja 2025 r. by je wymienić – później stracą ważność. Mimo kampanii informacyjnych, w obiegu nadal znajduje się nieaktualna gotówka o wartości 4,6 miliarda DKK. Po tym terminie banknoty będzie można wymienić już tylko w oddziałach Banku Narodowego w Aarhus, Odense lub Kopenhadze – do maja 2026 r.
🏘️ Od właścicieli do najemców. Około 682 000 osób w Danii wynajmuje dziś mieszkania należące do firm – to znaczny wzrost w porównaniu do 246 000 w 2010 roku. W miastach takich jak Aarhus i Kopenhaga gwałtownie rośnie liczba wynajmowanych lokali będących własnością instytucji, często z bardzo wysokimi czynszami. Lokalni burmistrzowie ostrzegają, że miasta stają się klubami dla najbogatszych, wypychając rodziny o przeciętnych dochodach. Samorządy domagają się zmian ustawowych, które umożliwią im decydowanie, jaka zabudowa może powstawać: na własność, pod wynajem czy społeczna.
Sprawdź na mapie, jak wygląda sytuacja w Twojej okolicy.
💸 Wynajem nie buduje kapitału. Właściciel domu o wartości 2,4 mln DKK może w ciągu pięciu lat zgromadzić majątek o wartości 550 000 DKK. Najemcy tymczasem wydają pieniądze na comiesięczne opłaty bez zwrotu. Eksperci ostrzegają, że pogłębiający się podział między właścicielami a najemcami może prowadzić do znacznych różnic w poziomie życia na emeryturze. Wielu uważa, że posiadanie własnego mieszkania stało się dziś nierealne – szczególnie dla osób samotnych z przeciętnym dochodem.
Stan rynków
💼 Coraz więcej stresu, ale odszkodowanie dostaje niewielu. Rekordowe 4 000 osób zgłosiło stres jako uraz związany z pracą w 2023 roku – większość z nich to kobiety. Mimo to to mężczyźni częściej otrzymują odszkodowanie, choć znacznie rzadziej zgłaszają podobne problemy. Eksperci zwracają uwagę zarówno na różnice między płciami, jak i na kulturowe tabu – mężczyźni często ukrywają objawy, a kobiety mają mniejsze szanse na formalne uznanie stresu za uraz zawodowy. Problemem pozostaje też trudność w udowodnieniu, że stres rzeczywiście wynika z pracy. Wiele przypadków w ogóle nie trafia do systemu, dlatego rzeczywista skala zjawiska może być znacznie większa.
🧠 Urazy psychiczne? Liczą się tylko te po wojnie. W Danii urazy psychiczne związane z pracą, takie jak lęk, depresja czy wypalenie zawodowe, rzadko są uznawane. Obecne przepisy dopuszczają jedynie PTSD i depresję związaną z wojną. To sprawia, że osoby dotknięte złym zarządzaniem, mobbingiem lub długotrwałą presją praktycznie nie mają szans na odszkodowanie. Choć co roku zgłaszane są tysiące przypadków, większość z nich jest odrzucana, jeśli nie wynikają z jednorazowego, skrajnego wydarzenia. Eksperci alarmują, że system jest przestarzały i nie przystaje do realiów współczesnego rynku pracy, gdzie obciążenie psychiczne staje się codziennością w niemal każdej branży.
📉 Nowe badanie Megafon pokazuje, że ponad połowa z nas spodziewa się pogorszenia sytuacji gospodarczej w ciągu najbliższego roku. To odzwierciedla gwałtowny spadek zaufania konsumentów. Główny winowajca? Nasilająca się wojna handlowa Trumpa z Chinami oraz odnowione napięcia na linii USA–UE. Choć cła nie wpłynęły jeszcze na ceny codziennych produktów, ekonomiści ostrzegają, że rynkowa niepewność już teraz uderza w oszczędności emerytalne i inwestycje. Z drugiej strony, nadprodukcja w Chinach może obniżyć ceny w Europie, jednak globalne spowolnienie wciąż grozi utratą miejsc pracy, stagnacją płac i trudniejszymi czasami.
🏅 Złoto w cenie w czasach niepewności. Cena złota osiągnęła rekordowy poziom w Danii — ponad 680 000 DKK za kilogram — ponieważ inwestorzy szukają bezpiecznego schronienia przed globalnymi burzami gospodarczymi. Przy chwiejącym się dolarze amerykańskim, nerwowych rynkach obligacji i bankach centralnych skupujących złoto, jego reputacja jako „bezpiecznej przystani” rośnie. Eksperci mówią, że nie jest to sposób na szybkie wzbogacenie się, ale raczej finansowa kamizelka ratunkowa, gdy inne rynki toną.
🐄 Pomimo rosnącego popytu na produkty ekologiczne, powierzchnia ekologicznych gruntów rolnych maleje trzeci rok z rzędu. Aby odwrócić ten trend i osiągnąć cel podwojenia areału ekologicznych upraw do 2030 roku, rząd właśnie zwiększył dopłaty. Eksperci twierdzą, że w ostatnim czasie rolnictwo konwencjonalne okazało się po prostu bardziej opłacalne, zwłaszcza przy rosnących cenach mleka.
Przedsiębiorczość
🛡️ Ostatnie odliczanie do zgodności z cyberprzepisami. Tysiące firm pełniących istotne funkcje społeczne muszą do 1 lipca spełnić bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące cyberbezpieczeństwa. Problem w tym, że wiele z nich nadal nie wie dokładnie, co to oznacza. Choć prawo opiera się na unijnej dyrektywie z 2022 roku, wytyczne dotyczące tego, kogo ono dotyczy i co należy zrobić, pojawiają się dopiero teraz – zdecydowanie za późno, twierdzą krytycy. Rząd zapewnia, że nie będzie natychmiastowych kar i podkreśla, że opóźnienie umożliwiło konsultacje z biznesem. Wymogi obejmą m.in. przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, szpitale, producentów żywności, banki i inne. Firmy będą musiały się zarejestrować i wdrożyć plany, szkolenia, systemy kopii zapasowych oraz zabezpieczyć łańcuchy dostaw – co stanowi szansę dla start-upów z branży cyberbezpieczeństwa.
