Pewnej nocy duński producent filmowy, Søren Bojsen miał dziwny sen. Przewijał niekończący się strumień postów w social mediach, nawet we śnie. To nie był koszmar, ale obudził się z poczuciem przytłoczenia, jakby internet wciągnął go jeszcze głębiej. Następnego dnia usunął wszystkie swoje konta w mediach społecznościowych.
Możliwe, że Ty również poczułeś coś podobnego. Sięgasz po telefon, żeby tylko coś szybko sprawdzić, a nagle robi się północ i masz za sobą trzydzieści obejrzanych filmików, których prawie nie pamiętasz. Śmiejesz się, przewijasz i zapominasz, po co w ogóle otworzyłeś aplikację. To codzienny rytuał i dla wielu z nas ukryte poczucie winy.
W Danii to uczucie staje się tematem ogólnonarodowej rozmowy. Według nowych badań wspieranych przez rząd, ponad połowa z nas korzysta z mediów społecznościowych więcej, niż by chciała, a około 86 000 osób jest obecnie uznawanych za uzależnione. To już nie tylko doomscrolling; to problem zdrowia psychicznego.
Nauka nadrabia zaległości. Do niedawna „uzależnienie od mediów społecznościowych” było bardziej odczuciem niż diagnozą. Ale naukowcy z ponad siedemdziesięciu państw próbują określić jakimi narzędziami można to zmierzyć. Pytają: czy odczuwasz niepokój bez telefonu? Czy sięgasz po niego bezwiednie? Czy próbujesz ograniczyć korzystanie i nie udaje się?
To nie są tylko pojedyncze eksperymenty. Na poziomie krajowym coś się zmienia. Nowe badania pokazują, że młodzi ludzie zaczynają używać znacząco mniej Facebooka, Tik Toka i YouTuba, spadek sięga aż 22% w porównaniu z 2022. Niektórzy mówią, że to początek młodzieżowego buntu przeciwko scrollowaniu. Inni twierdzą, że po prostu przenieśli się na platformy takie jak Discord i Telegram. Tak czy inaczej, relacja się zmienia.
Jest w tym też przesłanie dla rodziców. Eksperci przestrzegają przed restrykcyjnymi zakazami lub panicznymi wykładami. Zamiast tego wejdźcie razem z dziećmi w świat cyfrowy, pośmiejcie się z głupich filmików, zagrajcie w gry, zadawajcie pytania. W ten sposób, gdy w sieci wydarzy się coś niepokojącego, dzieci porozmawiają z Wami, zamiast się zamknąć.
A Søren, reżyser? Nie został mnichem ani nie porzucił życia online, by zająć się rolnictwem. Zamiast tego spędził lata, eksplorując ukryte zakątki internetu – stare fora, anarchistyczne serwery gier, kolektywy sztuki DIY. Jego wniosek? Internet nie jest zepsuty. Trzeba po prostu sięgnąć głębiej, by znaleźć miejsca, które znów przypominają, czym jest bycie człowiekiem.
Może więc poprawne pytanie nie brzmi: ile czasu spędzasz online? Ale: co z tego wynosisz? Czy tylko karmisz algorytmy? A może używasz internetu do nawiązywania relacji, zdobywania wiedzy, kreatywności, czy śmiechu?
Przeczytaj nasz artykuł: Duńskie szkoły zakazują używania telefonów komórkowych, aby poprawić naukę i samopoczucie
P.S. W tym tygodniu redaktor naczelny wziął udział w konferencji „Przynależność do Danii” z następującym przemówieniem: „Dania jest domem dla ludzi mieszkających w Danii, nie tylko dla Duńczyków.”. Kliknij tutaj, aby przeczytać przemówienie.
